Hoe krijg ik grip op stress?
Omgaan met stress
Er is een periode geweest in mijn leven waarin ik heel veel stress had. Ik werkte voor een organisatie waar het op zijn zachts gezegd ‘niet zo lekker liep’. Ondanks de stress die ik daarvan had, deed ik eigenlijk niets. Niets om mijzelf uit die situatie te halen.
Dat is meteen een van de twee manieren waarop je kunt omgaan met stress waar ik het over wil hebben. Niets doen. Ik bedoel niet nietsdoen in de zin van dat je op de bank gaat zitten nietsdoen. Dat was alle behalve wat ik deed en ik schat in dat jij er ook lekker de vaart in hebt.
Maar ik bedoel niets doen aan de situatie.
En dat is niet gek. Het is wat heel veel mensen doen. Vaak komt dat voor uit een bepaalde angst.
Niet goed genoeg zijn
Voor mij was het de angst om niet te voldoen. De angst om tegen te vallen. Niet goed genoeg te zijn. Door de mand te vallen.
Ik deed er alles aan om dat te voorkomen. Nog een tandje harder lopen en in de uitvoer van het werk dingen doen waar ik eigenlijk niet achter stond. Maar de waardering waar ik zo naar op zoek was, bleef uit. Sterker nog, ik kreeg een matige beoordeling. Het kon allemaal wel wat beter!
Mijn gevoel van eigenwaarde brokkelde met een sneltreinvaart af en ik twijfelde eraan of ik überhaupt wel geschikt was voor deze functie. Ik voelde mij steeds kleiner en kwetsbaarder worden. Een ander baan zoeken en weggaan? Ik zag zo op tegen het solliciteren omdat ik wel voelde dat ik inmiddels lang niet meer zo krachtig en zelfverzekerd was om mijzelf in de kijker te spelen. Bovendien, als het mij hier al niet lukte, waarom zouden ze dan bij andere organisatie wel op mij zitten te wachten?
Deze periode ging natuurlijk gepaard met superongemakkelijke (understatement) gevoelens. Ik had het gevoel dat ik faalde en ernstig tekort schoot. Een deuk in mijn ego. Want hoe was het mogelijk dat ik deze functie niet gewoon heel goed vervulde?
Vermijden
In plaats van iets doen met mijn eigen gevoelens van onzekerheid en stress, koos ik voor vermijden.
Kop in het zand. Een paracetamol erin om de hoofdpijn te onderdrukken en de onrust in mijn buik te negeren. Ondertussen bleef ik strijden om te laten zien dat ik het wel kon. Wanneer het mij dan toch even te heftig werd, zat ik op het toilet. Bij te komen, maar ook mezelf belachelijk sneu te vinden. Stel je toch niet zo aan, verweet ik mijzelf dan.
Om de druk enigszins op te heffen koos ik ervoor om minder uren te gaan werken. Dan was ik daar gewoon minder! Dat gaf een soort van grip op de situatie. Dat leek mij een top idee!
En dat is ook waar het brein op aanstuurt. Want die wil duidelijkheid, controle, weten waar hij naar toe is, als een overlevingsmechanisme.
Daar zat op de korte termijn ook echt wel een voordeel aan. Ik ervaarde iets minder heftige stress op bepaalde dagen van de week. Bovendien had ik minder verantwoordelijkheden op het werk: hoe minder je doet, hoe minder je hoeft. Lekker veilig en daardoor net wat minder commentaar. Prima.
Maar op lange termijn hielp dat plan van minder werken en terugtrekken helemaal niets. Ik bleef mij ongemakkelijk, onzeker, gespannen en gestrest voelen. Ik was daar nog steeds in dienst. Ik schoot nog steeds tekort en op zondagavond kon ik nog steeds niet slapen omdat de ellende de volgende dag weer van voor af aan zou beginnen. Ik had inmiddels het gevoel dat ik maar een fractie kon laten zien van wat ik eigenlijk in mijn mars had.
Maar ook dat wist dat stemmetje in mijn hoofd wel te rechtvaardigden en een beetje af te vlakken. Ik maakte mijzelf gewoon wijs ik liever een thuismoeder wilde zijn, dat werken gewoon niet echt mijn ding was.
Uiteindelijk trof ik de man met de hamer. Ik moest toegeven dat mijn aanpak toch niet de beste optie bleek.
Gewoonweg om dat de kosten die daar tegenover staan te hoog waren. Mijn gezondheid, humeur, dagelijks geluk en het allerergste, het effect op de kinderen van hoe ik mij voelde en gedroeg. Het ging allemaal berg afwaarts.
En dan kom ik bij de tweede manier waarop je kunt omgaan met stress.
Ik zou willen dat ik toen wist, wat ik nu weet.
Dat is door iets te gaan doen met wat je voelt.
Ja, die optie is er ook nog.
Dat begint eigenlijk heel simpel. Door te erkennen dat de manier waarop je het nu doet misschien niet de beste optie is.
Gewoon dat. Wat heeft het mij tot nu toe gekost aan tijd, energie, gezondheid en vitaliteit? In welke mate heeft het mij weggehouden bij al het andere wat voor mij ook van waarde is? Omdat ik het er niet bij kon hebben, er maar half voor openstond of omdat het zelfs volledig langs mij heen gegaan is. Is het mij dat waard?
Vervolgens maak je een begin met het accepteren dat de situatie zoals hij nu is, niet langer meer is wat jij wilt. Door te stoppen met vechten tegen de situatie. Door niet meer mee te gaan in de boosheid en frustratie over het feit dat het is zoals is. Omdat het niet eerlijk is, jij dat niet verdient, het jouw schuld niet is en het gewoon heel stom is.
Erkennen en accepteren helpt je om andere keuzes te maken. En ja, dat voelt eng.
Want… en daar komen alle gedachten en stemmetjes weer; wat zullen mijn ouders ervan vinden? Doorzetten en je best doen zeiden ze toch altijd? Zorg nou maar dat je je vaste baan houdt. Je gaat toch zeker niet toegeven dat dit niet een kansloze situatie was? Wat vind je er nou eigenlijk zelf van, dat je dit niet kunt?
Wat er dan allemaal door je hoofd gaat, is vaak heftig. Maar onthoud dat je zelf je strengste criticus bent. Of in mijn geval: de heftigste baas.
Zoeken naar antwoorden in je hoofd gaat je hierbij niet helpen. De valkuil daarvan is namelijk dat je dan weer wilt gaan voldoen aan verwachtingen. Aan de stemmetjes in je hoofd en aan wat je denkt dat hoort of moet.
Wat ook niet helpt is van jezelf verwachten dat je in 1 keer met een pasklare oplossing komt. Dat is gewoon te moeilijk. Je kunt ook niet onder aan de trap staan en dan verwachten dat je in 1 stap boven bent. #doeslief voor jezelf komt hier dan wel van pas. Niet ‘ik moet nu weten wat ik anders moet doen of wat ik eigenlijk wil en wat daar in praktische zin allemaal voor nodig is’.
Luisteren naar je gevoel
De antwoorden en de informatie die je nodig hebt, zijn te vinden in een dieper laagje. In je gevoel en in je hart. Om te begrijpen wat daar vandaan komt, helpt het enorm als je meer rust en ruimte in je hoofd hebt. Zodat je open kunt staan voor wat jou zo raakt en waar je behoefte aan hebt. Om te horen en te voelen welke signalen je lichaam geeft en waar je jouw aandacht eigenlijk op mag richten.
We zijn zo gewend om alle ongemakken uit de weg te gaan door hard te werken, onszelf te pushen en streng toe te spreken, te overtuigen van waarom het wel goed is zo, paracetamol te slikken en een extra wijntje te drinken. Maar daarmee doe je niets. Niets om de oorzaak aan te pakken.
Wanneer je dat erkent en de onrust die daarmee vrijkomt accepteert als onderdeel van het proces om weer dichter bij je gevoel te komen, maak je een effectieve stap naar structurele verbetering.
Herken jij bij jezelf het cirkeltje van de stress te lijf gaan met oplossingen uit je hoofd? Harder werken, voldoen, jezelf weg cijferen, geen tijd voor jezelf nemen met als gevolg nog meer stress? Zie je ook dat dit niet perse goed werkt en wil je daar wel uit? Neem dan contact met mij op. www.marliesarens.nl/gratis
Liefs,
Marlies
mail
06-46 33 00 96